آموزشگاه زبان کردی
برای همه کسانی که کُردی را دوست دارندآموزشگاه زبان کردی
برای همه کسانی که کُردی را دوست دارنددرس دوم- حروف صدادار
معرفی حروف صدادار :
این حروف همانطور که قبلا نیز اشاره شد ، عبارتند از :
َفتحه / ِ کسره / ُ ضمه / ـا ، ا / و ، ــو ( صدای او ) / ـیـ، ــی (صدای ایی )
حال به معرفی این آواها می پردازیم
1 - صدای " َ فتحه "
این صدا را در کردی بصورت ( ــه / ه ) می نویسند .
در زبان فارسی صدای فتحه تلفظ می شود اما روی کلمه اعراب گذاری نمی شود اما در زبان کردی هم تلفظ می شود و هم نوشته می شود .
تفاوت زبان فارسی و کردی در صدای فتحه :
فارسی کردی
سرد ( س + َ + ر + د ) >>>> سەرد ( س + ـه + ر + د )
درد ( د + َ + ر + د ) >>>> دەرد ( د + ه + ر + د )
زهر ( ز + َ + هـ + ر ) >>>> زەهر ( ز + ه + هــ + ر )
مشاهده می گردد که صدای ( َ ) تبدیل به شکل نوشتاری ( ه / ــه ) شده است .
به تلفظ کلمات زیر دقت کنید :
خەم - خەفەت - دەگمەن - فەرهەنگ – مەهەستی
2 – صدای " ِ کسره "
این صدا را در کردی بصورت ( ـێـ / ــێ ) می نویسند .
در زبان فارسی صدای کسره تلفظ می شود اما روی کلمه اعراب گذاری نمی شود اما در زبان کردی هم تلفظ می شود و هم نوشته می شود .
تفاوت زبان فارسی و کردی در صدای کسره :
فارسی کردی
زرشک( ز+ ِ + ر+ ِ +ش+ک >> زێرێشک( ز + ـێـ + ر + ـێـ + ش + ک )
بهشت(ب+ ِ +هــ+ ِ +ش+ت ) >> بێهێشت(ب + ـێـ + هــ + ـێـ+ش+ت)
درز ( د + ِ + ر + ز ) >>>> دێرز ( د + ـێـ + ر + ز )
مشاهده می گردد که صدای ( ِ کسره ) تبدیل به شکل نوشتاری ( ـێـ / ــێ ) شده است .
به تلفظ کلمات زیر دقت کنید :
دێ - سێ - خێر - شێت – تێر
3 - صدای " ُ ضمه " :
این صدا را در کردی بصورت ( ـۆ / ۆ ) می نویسند .
در زبان فارسی صدای ضمه تلفظ می شود اما روی کلمه اعراب گذاری نمی شود اما در زبان کردی هم تلفظ می شود و هم نوشته می شود .
تفاوت زبان فارسی و کردی در صدای ضمه :
فارسی کردی
لرد ( ل + ُ + ر + د ) >>>> لۆرد ( ل + ـۆ + ر + د )
پشت ( پ + ُ + ش + ت ) >>>> پۆشت ( پ + ـۆ + ش + ت )
برد ( ب + ُ + ر + د ) >>>> بۆرد ( ب + ـۆ + ر + د )
مشاهده می گردد که صدای ( ُ ضمه ) تبدیل به شکل نوشتاری (ـۆ / ۆ ) شده است .
به تلفظ کلمات زیر دقت کنید :
زۆر - بۆر - نۆ - بۆن – مۆن
4 - صدای " ــا / ا " ( صدای آ )
این صدا را در کردی بصورت ( ــا / ا ) می نویسند .
در زبان فارسی نیز این صدا به همین صورت تلفظ و نوشته می شود .
فارسی کردی
باران ( بــ + ــا + ر + ا + ن ) >>>> باران ( ب + ــا + ر + ا + ن )
دارا ( د + ا + ر + ا ) >>>> دارا ( د + ا + ر + ا )
سارا ( سـ + ــا + ر + ا ) >>>> سارا ( سـ + ــا + ر + ا )
به تلفظ کلمات زیر دقت کنید :
داخ – شاخ – ژان – مار – ناخ
5 - صدای " ــوو / وو " ( صدای اوی کشیده )
این صدا را در کردی بصورت ( ــوو / وو ) می نویسند .
در زبان فارسی نیز این صدا هم تلفظ می شود و هم نوشته می شود اما با این تفاوت که در زبان فارسی برای صدای ( اوی کشیده ) از " و " استفاده می شود .
فارسی کردی
رود ( ر + و + د ) >>>> روود ( ر + وو + د )
شور ( ش + و + ر ) >>>> شوور ( ش + وو + ر )
نور ( ن + و + ر ) >>>> شوور ( ن + وو + ر )
به تلفظ کلمات زیر دقت کنید :
لووت – توور – جووت – پووت – بوون
6 – صدای " ــی / ــیــ " ( صدای ایی کشیده )
همانطور که گفته شد در زبان کردی صداها نیز به صورت حروف نشان داده می شوند . این صدا را در کردی بصورت ( ــی / ــیــ) می نویسند .
در زبان فارسی نیز این صدا به همین صورت تلفظ و نوشته می شود .
فارسی کردی
شیرین ( ش + ــیــ + ر+ یــ+ن) >>>> شیرین( ش + ــیــ + ر + یــ + ن )
بینا ( ب + ــیــ + نـ + ــا ) >>>> بینا ( ب + ــیــ + نـ + ــا )
سینا ( س + ــیــ + نــ + ــا ) >>>> سینا ( س + ــیــ + نــ + ــا )
به تلفظ کلمات زیر دقت کنید :
شیرین – سی – بیر – پیر – تیشک
7 – صدای " ــو / و " ( صدای اوی کوتاه )
این صدا را در کردی بصورت ( ــو / و ) می نویسند . تلفظ این صدا کمی کوتاه تر از صدای او کشیده است .
در زبان فارسی این صدا اصلا وجود ندارد اما در انگلیسی تلفظ می شود .
تلفظ او کوتاه در زبان انگلیسی: Put , Could
به تلفظ کلمات زیر دقت کنید :
کورد ، کورت ، کوردستان ، گورگ ، سوتمان
8 – صدای کسره کوتاه یا بزرۆکە
این صدا که عرب آنرا کسره مختلسه می خواند ، در زبان کردی به بزرۆکە ( گم شده – پنهان شده ) معروف شده است . این کسره آنقدر کوتاه ادا می شود که انگار گم یا پنهان شده است .
در الفبای زبان کردی با رسم الخط عربی برای مصوت هشتم ( بزرۆکه ) هیچ نشانه ایی تعیین نشده است و همین به دو مشکل اساسی زیر منجر شده است :
1 - تعدادی از کلمات کردی هستند مانند ( بردن ، من ، مردن ) در ظاهر فاقد مصوت هستند اما به هنگام تلفظ یک صدای کسره بسیار کوتاه خودنمایی می کند . بدین معنی که این صدا هم وجود دارد و هم تلفظ می شود اما در الفبای زبان کردی با رسم الخط عربی هیچ نشانه ای برای نشان دادن آن درنظر گرفته نشده است
.
به تلفظ این کلمات گوش دهید :
بردن ، مردن ، من
زبان کُردی را بر اساس رسم الخط عربی به یک غیر کُرد آموزش دهیم . کُرد ها
خود با توجه به زبان مادری بودنشان ، ناخوداگاه می توانند تشخیص دهند
که در کجای کلمه (صدای کسره کوتاه ) وجود دارد اما برای غیر کُرد چنین امکانی
حداقل در ابتدای راه وجود ندارد و این خود باعث سردرگمی می شود .
برای تشخیص بزرۆکه ( صدای کسره کوتاه ) می توانیم از نکات زیر استفاده کنیم
:
- الف : در کلماتی که با دو حرف صامت پشت سرهم شروع شده‌اند مانند {بردن ، من ، ژن ، مردن ، بزن ، خستن } حتما بعد از صامت اول مصوت بزرۆکه ( صدای کسره کوتاه ) وجود دارد
- ب : چنانچه درآخرکلمه دو حرف صامت به‌دنبال هم بیایند، آمدن بزرۆکه درمیان آنها بستگی به نحوه‌ی تلفظ آن کلمه‌دارد :
- در کلماتی مانند {بردن ، مردن ، بزن ، خستن } که بین دو حرف آخر همه این کلمات بزرۆکه وجود دارد .
در کلماتی مانند ( زانست ) بین دو حرف آخر هیچ مصوتی قرار نمی گیرد در این کلمه بین دو حرف (نـ ) و (ـسـ ) این کسره کوتاه (بزرۆکه) تلفظ می شود .
تلفظ زانست
د : تعداد مصوت های هر کلمه با تعداد سیلاب های ( بخش های ) آن کلمه برابر است .
مثال : کلمه زانست دو سیلاب دارد " زا + نست "
در سیلاب اول صدای " ا " مصوت است و در سیلاب دوم صدای " بزرۆکه " مصوت است .
به تلفظ کلمات زیر دقت کنید :
